Σήμερα τό ἀπόγευμα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, μέ τόν κατανυκτικό Ἑσπερινό, μπαίνουμε στην ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἄς εὐχαριστήσουμε τόν Θεό γι᾽ αὐτό. Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι μία ἱερή περίοδος σαράντα ἡμερῶν, πού φθάνει μέχρι τό Πάσχα. Ἀρχίζει μέ τήν Καθαρή ἑβδομάδα καί τελειώνει μέ τήν Μεγάλη ἑβδομάδα. Ἔχει σπουδαία ἱστορία ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, πού πρέπει βέβαια να τήν ξέρουμε για νά καταλάβουμε τό βαθύ της νόημα. Ἀκοῦστε ἀδελφοί: Στα πρῶτα χρόνια ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἦταν μία περίοδος, ἐντατική περίοδος κατά την ὁποία προετοιμάζονταν οἱ Κατηχούμενοι για τό βάπτισμά τους τήν νύκτα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Μᾶς εἶναι γνωστό ὅτι οἱ πρῶτοι ἀδελφοί μας κατηχοῦνταν πρῶτα και διδάσκονταν τά ὡραῖα τῆς πίστεώς μας καί ἔπειτα βαπτίζονταν. Τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή λοιπόν ἐξασκοῦνταν ἐντατικῶς οἱ Κατηχούμενοι για τό βάπτισμα, πού ἐπρόκειτο νά λάβουν. Ἐξασκοῦνταν μέ προσευχή, μέ νηστεία καί μέ διδασκαλία.
Ἀλλά ἄν ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἦταν προετοιμασία γιά τούς ἀβάπτιστους πού ἐπρόκειτο νά βαπτιστοῦν, για μᾶς τούς βαπτισμένους τί νόημα ἔχει αὐτή; Ἀδελφοί μου, θα σᾶς πῶ ἕνα πονετικό, ἀλλά ἀληθινό. Τήν μεγάλη ζημιά πού παθαίνουμε με τά ὅσα κάνουμε εἶναι ὅτι χάνουμε τήν Χάρη πού πήραμε κατά τό ἅγιο βάπτισμα. Καί ὅλη λοιπόν ἡ προσπάθειά μας καί ὅλος ὁ ἀγώνας μας πού πρέπει να κάνουμε εἶναι για νά ξαναπάρουμε τήν Χάρη πού χάσαμε. Ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ, ἀπό, τήν ἔρημό του βαθειά μᾶς λέει ὅτι ὁ σκοπός τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Θείας Χάριτος δηλαδή πού πήραμε κατά τό ἅγιο βάπτισμα. Ὥστε, για μᾶς τούς βαπτισμένους ὁ σκοπός τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι νά ξαναζήσουμε τό βάπτισμά μας. Για μᾶς τούς βαπτισμένους ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή σημαίνει ΜΕΤΑΝΟΙΑ, σημαίνει πόνο για τά ἁμαρτήματα πού κάναμε καί ἀπόφαση σταθερή νά ζήσουμε στο ἑξῆς κατά τις ἅγιες ἐντολές Του. Πάντοτε πρέπει νά ζοῦμε τήν μετάνοιά μας, ἀλλά ἰδιαίτερα τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή πρέπει νά τήν ζήσουμε πιο ἐντατικά, γιατί πᾶμε για τό Πάθος τοῦ Χριστοῦ, πᾶμε για τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα. Καί χωρίς προετοιμασία μέ μετάνοια δεν μποροῦμε νά γευθοῦμε τό Πάθος καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας. Ἀλλά μετά το Πάσχα ἀρχίζει μιά νέα ἐκκλησιαστική περίοδος, ἡ πρώτη περίοδος τῆς Ἐκκλησίαςμας. Καί εἶναι λοιπόν ὅ,τι πρέπει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή μέ τό βίωμα τῆς μετάνοιας, για νά γευόμαστε ὅλο καί περισσότερο τήν ἔναρξη τῆς μετά τό Πάσχα νέας ἐκκλησιαστικῆς περιόδου.
Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀδελφοί μου, ἀρχίζει ἀπόψε τό βράδυ μέ ἕνα ἰδιαίτερο Προκείμενο, τό ὁποῖο λέγει: «Μη ἀποστρέψῃς τό πρόσωπόν Σου ἀπό τοῦ παιδός σου, ὅτι θλίβομαι». Προσέξτε! Μέ αὐτό τό «θλίβομαι» ἀρχίζει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή καί μάλιστα τό Προκείμενο αὐτό ἐπαναλαμβάνεται πέντε φορές μέσα σε ἤρεμη κατανυκτική ψαλμωδία, για νά τυπωθεῖ καλά στίς καρδιές τῶν χριστιανῶν. Αὐτό το «θλίβομαι» χρωματίζει καί χαρακτηρίζει τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἔχει πένθιμο χρῶμα καί αὐτή ἀκόμα ἡ Ἅγια Τράπεζα εἶναι ντυμένη στα μαῦρα. Τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή δεν ἐπιτρέπεται οὔτε καί αὐτή ἡ θεία Λειτουργία νά τελεῖται, πλήν μόνον τό Σάββατο καί τήν Κυριακή. Γιατί ἡ θεία Λειτουργία ἔχει χαρμόσυνο χαρακτήρα, ζοῦμε σ᾽αὐτήν τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἡ δέ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἔχει πένθιμο χαρακτήρα καί δέν συμβιβάζονται αὐτά τά δύο. Ἀλλά ἐνῶ δέν συμβιβάζονται αὐτά τά δύο ἱερά, πῶς ἐσεῖς, χριστιανοί μου, πῶς ἐσεῖς, λέγω, συμβιβάζετε γιορτές καί χοροπηδήματα καί κοσμικές διαχύσεις τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή; Καί αὐτές ἀκόμη οἱ ἁπλές διασκεδάσεις καί εὐχαριστήσεις, ὄχι δεν ἐπιτρέπονται τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἕνας μεγάλος ὀρθόδοξος λειτουργιολόγος, μακαριστός πιά, ὁ πατήρ Σμέμαν, ἔλεγε ὅτι τό καλύτερο μάθημα για τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή τοῦτό ἔμαθε ἀπό μικρόν ἡ μητέρα του, ὅταν αὐτή τοῦ κλείδωνε το πιάνο τήν πρώτη, τήν τρίτη καί τήν τελευταία ἑβδομάδα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς! Ὤ ἅγιες Μανάδες, πού κρατήσατε τήν ἱερή παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας καί τήν ἐπιβάλατε στά παιδιά σας ἀπό τήν μικρά τους ἡλικία! Σᾶς εὐχαριστοῦμε! Αἰωνία σας ἡ μνήμη!
Αὐτός ὁ πατήρ Σμέμαν, χριστιανοί μου, ἔλεγε για τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή: «Ἄς τήν πάρουμε στά σοβαρά»! Ναί, ἀδελφοί μου, μέ σοβαρότητα πρέπει νά παίρνουμε τις εὐκαιρίες πού μᾶς δίνει ο Θεός για τήν σωτηρία μας. Ἄς πάρουμε λοιπόν ὁ καθένας ἐφέτος τήν ἀπόφαση νά ἀρχίσουμε τον ἀγῶνα μας καί νά ἐντείνουμε μάλιστα τον ἀγῶνα μας, για νά βροῦμε τόν Θεό καί νά γλυκαθοῦμε ἀπ᾽ Αὐτόν.
(α) Τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει νηστεία. Ὅσο μπορεῖ ὁ καθένας, ὅσο τό ἐπιτρέπει ἡ ὑγεία του ἄς νηστέψει. Δέν νομίζω ὅτι εἶναι βαρύ τό να πεῖτε μέ τον ἑαυτό σας ὅτι τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή θα νηστεύσετε ἀπό τό κρέας. Μάθετε καί τά παιδιά στήν νηστεία καί θα δεῖτε ὅτι θα τά εὐλογήσει ὁ Θεός καί θα ἔχουν ὑγεία. (β) Τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ὡραῖες Ἀκολουθίες, πού θα τελοῦνται στις ἐνορίες σας. Παρακαλῶ νά μετέχετε σ᾽ αὐτές. Ἰδιαίτερα μήν χάνετε τούς Χαιρετισμούς στήν Παναγία μας. (γ) Ἀλλά τό κυριώτερο ἀπ᾽ ὅλα εἶναι τό νά ζοῦμε ἀγαπημένα. Γι᾽ αὐτό καί ἀπόψε τό βράδυ στον Ἑσπερινό, πού παρακαλῶ νά πᾶτε, ζητᾶμε συγγνώμη ὁ ἕνας ἀπό τον ἄλλο. Συγχωρέστε ο ένας τον άλλον, ἀδελφοί χριστιανοί, καί ὁ Θεός θά δώσει τά καλά στην οἰκογένειά σας, τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σας καί θα μᾶς χαρίσει τήν οὐράνιο Βασιλεία Του. ΑΜΗΝ.