Ἀγαπητοί μου χριστιανοί,
Μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα, τήν πρέπουσα ἱεροπρέπεια, τήν μοναστική ἐνταῦθα δεοντολογία, ἑορτάζουμε καί ἐφέτος τήν θεομητορική ἑορτή τῶν Γενεθλίων τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου.
Ψάλλουμε καί θά ψάλλουμε καί πάλιν τό ὡραιότατο Ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς στό περιεχόμενο τοῦ ὁποίου περιλαμβάνονται ὅλα τά θεῖα μηνύματα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Λέγει ὁ ἱερός ὑμνογράφος:
«Ἡ γέννησίς σου Θεοτόκε, χαρὰν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ· ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν˙ καὶ λύσας τὴν κατάραν, ἔδωκε τὴν εὐλογίαν· καὶ καταργήσας τὸν θάνατον, ἐδωρήσατο ἡμῖν ζωὴν τὴν αἰώνιον».
Τῷ ὄντι, μέ θαῦμα οἱ θεοπάτορες δίκαιοι Ἰωακείμ καί Ἄννα ἔφεραν στόν κόσμο τήν Μαριάμ καί πλήρωσαν χαρά τήν οἰκουμένη. Ἡ Παναγία ἔπειτα διηκόνησε ἐν πίστει, ἐν ταπεινοφροσύνῃ, ἐν ὑπακοῇ τό θεῖο μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός ἐρχόμενος στόν κόσμο διέλυσε κάθε κατάρα καί πρόσφερε τήν εὐλογία, τήν χάρι, τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Κατήργησε μέ τήν Ἀνάστασή Του αὐτόν τόν ἴδιον τόν θάνατον καί δώρησε τήν αἰωνιότητα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ στό ἀνθρώπινο γένος.
Ἔτσι ὅπως διαπιστώνουμε τό πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἔχει κεντρική θέση στή θεία οἰκονομία, στήν Ὀρθόδοξη θεολογία καί στήν καθημερινή λατρεία. Ὅλη μας ἡ πίστη, ἡ δογματική διασκαλία, ἡ ὑμνολογία, ἡ σύνθεση καί διάταξη τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν πλέκεται γύρω ἀπό τήν Θεοτόκο καί Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Βλέπουμε ὅπου Χριστός, ἐκεῖ, καί Παναγία. Καί ἡ Παναγία εἶναι Θεοτόκος, Ἀειπάρθενος, Μάνα, Μεσίτρια γιά μᾶς στόν Κύριον καί Υἱόν της.
Τό μεγαλεῖο της εἶναι ἀληθῶς ἀνυπέρβλητο. Γράφει ἕνας πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Νικόλαος Καβάσιλας: «Δέν ὑπάρχει γλῶσσα ἀνθρώπου, πού νά μπορῆ ἐπάξια νά ὑμνήση τήν Θεοτόκο. Τό μεγαλεῖο της παραμένει ἄφθαστο. Εἶναι ἡ αἰτία κάθε ὡραιότητος καί μεγαλοπρεπείας μέσα στήν πλάση. Ὅπως τό δένδρο ὑπάρχει γιά τόν καρπό, ἔτσι καί ἡ κτίσις ὑπάρχει γιά τήν Παρθένο καί ἡ Παρθένος γιά τό Χριστό. Εἶναι τό «τέλος» στό ὁποῖο «ἀναφέρονται» τά πάντα. Ὄχι μόνο οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά καί ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ καί ὁ ἥλιος καί «πᾶν τότε διά τήν μακαρίαν Παρθένον εἰς τό εὖ ἔχει ἦλθε καί ὅλως εἶναι». Αὐτή εἶναι ἡ αἰτία γιά νά βροῦν οἱ ἄνθρωποι τήν χαμένη τους εὐτυχία. «Αὐτή ξεπλήρωσε τήν ἐπιθυμία μας ἑνώνοντας μέ τούς ἀνθρώπους τόν μόνο ἐπιθυμητό. Καί τόν ἕνωσε τόσο στενά, ὥστε νά μετάσχη ὄχι μόνο στόν τρόπο καί τόν τόπο τῆς ζωῆς μας, ἀλλά καί στήν ἴδια μας τή φύση». Ἔτσι ἡ Παναγία εἶναι ἀνωτέρα ἀκόμη καί τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων, «τιμιωτέρα τῶν Χερουβείμ καί ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ». Ἡ παρουσία της στόν κόσμο δέν ἀποτελεῖ μόνον ἕνα λαμπρό παράδειγμα ἁγνότητος, καθαρότητος, ταπεινώσεως, μία μοναδική ὄντως σύνθεση καθολικότητος καί πληρότητος ἀρετῶν, ἕνα πρότυπο ἁγιότητος. Δέν ἀποτελεῖ μόνον τήν μέγιστη παρηγοριά γιά κάθε ἄνθρωπο, τήν «ἀκαταίσχυντον προστασίαν», τήν μοναδική «ἐν κινδύνοις καί θλίψεσιν ἀεί μεσιτείαν» «πάντων τῶν εἰς αὐτήν προστρεχόντων».
Ἡ Παναγία ἀποτελεῖ τήν κλίμακα «δι' ἧς κατέβη ὁ Θεός» καί τήν γέφυρα «τήν μετάγουσαν τούς ἐκ γῆς πρός οὐρανόν». Εἶναι τελικά ἡ ἐπίλεκτος δόξα τῆς ἀνθρωπότητος καί τό ἱερόν θησαύρισμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἁγιασμoῦ πρυτανεῖον, μέγιστον ὑπόδειγμα γιά μᾶς. Ἔρχεται ἡ Παναγία μάνα μας καί γιατρεύει τόν καθένα μας ψυχικά καί σωματικά πού μέ βαθειά πίστη προσέρχεται στή χάρι της.
Ἐδῶ, λοιπόν, πού ἀνεβήκαμε στό Μοναστήρι της, ἄς τήν προσκυνήσουμε, ἄς τήν ἱκετεύσουμε, ἄς τήν παρακαλέσουμε γιά σκέπη καί βοήθεια ψυχῆς καί σώματος. Ὅλοι μας ἀνεξαιρέτως τό ἔχουμε ἀνάγκη.
Μετά πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας
Θεοτόκου τῆς Γιάτρισσας
καί μετά πολλῶν πατρικῶν ἑορτίων εὐχῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΜΑΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ Γ’